اندازه گیری پرتوگیری پرتوکاران پزشکی هسته ای از دو موضع اصلی پرتوگیری پرتو دارو و بیماران پرتوزا و میزان تاثیر استفاده از حفاظ سرنگ در کاهش پرتوگیری پرتوکاران

سابقه و هدف: کاهش پرتوگیری پرتوکاران پزشکی هسته ای با در نظر گرفتن مفهوم ALARA نیاز مبرم به آگاهی از نحوه پرتوگیری و میزان تاثیر روش های کاهش پرتوگیری از طریق اندازه گیری دارد. پرتوکاران پزشکی هسته ای از دو موضوع اصلی پرتودارو (انبار دوشیدن ژنراتور، تهیه، توزیع و تزریق پرتودارو) و بیماران پرتوزا (بیمارانی که پرتودارو به آنها تجویز شده است) پرتوگیری می کنند. در این تحقیق میزان پرتوگیری پرتوکاران از این دو موضع مقایسه شده و تاثیر استفاده از حفاظ سرنگ و روپوش سربی در کاهش پرتوگیری پرتوکاران پزشکی هسته ای تعیین شده است. مواد و روش ها: معادل دز سطحی و عمقی سینه (تمام بدن) گناد و انگشتان پرتوکاران از دو موضع اصلی پرتوگیری با استفاده از دزیمتر TLD-100) LiF) ویژه هر موضع، به مدت یک ماه و در چهار مرکز پزشکی هسته ای اندازه گیری شد. دزیمتر TLD در دو طرف یک پلاستیک سربی با ضخامت 0.35 mmpb نصب گردید. معادل دز سطحی و عمقی قبل و بعد از پلاستیک سربی با نصب مجموعه فوق به مدت یک ماه به روی سینه پرتوکاران تعیین شد. آهنگ معادل دز در سطح سرنگ و بعد از حفاظ سرنگ با مقادیر پرتوزایی 185 و 370 و 740 مگابکرل جهت تعیین میزان تاثیر حفاظ سرنگ اندازه گیری شد. نتایج: میانگین معادل دز سطحی و عمقی گناد و سینه (تمام بدن) از دو موضع اصلی پرتوگیری یکسان است ولی معادل دز سطحی انگشتان از موضع اصلی پرتودارو بیشتر است (P<0.05). میانگین معادل دز سطحی در اثر استفاده از روپوش سربی کاهش می یابد ولی میانگین معادل دز عمقی کاهشی را نشان نمی دهد. آهنگ معادل دز در اثر استفاده از حفاظ سرنگ در تمامی مقادیر پرتوزائی کاهش می یابد (P<0.05). بحث و نتیجه گیری: برابر بودن میانگین معادل دز در دو موضع اصلی پرتوگیری حاکی از افزایش پرتوگیری در موضع اصلی پرتودارو می باشد. این افزایش عمدتا از کمبود و کارآمد نبودن وسایل حفاظتی می باشد. استفاده صحیح از حفاظ سرنگ مناسب می تواند پرتوگیری انگشتان را به 1.5 درصد مقدار اولیه کاهش دهد از طرفی استفاده از روپوش سربی با ضخامت معادل 0.35 mmpb بدلیل انرژی نسبتا زیاد پرتوها در پزشکی هسته ای (E>140keV) کارآمد نمی باشد. براساس نتایج این طرح بازنگری در وسایل حفاظتی مورد استفاده در موضع اصلی پرتوگیری پرتودارو و مراکز پزشکی هسته ای توصیه می شود.